İran ve Otomotiv Sanayii – 1

Ortadoğu kültüründen bariz farklılıkları olmasına rağmen diğer ortadoğu ülkeleri gibi çalkantılı asırlar geçiren  İran  , aynı topraklar üzerinde binlerce yıldır duran 3 ülkeden (Çin  – Hindistan)  birisi. İran hakkında  özellikle 80 ‘lerde  o kadar çok olumsuz ve farklı şey söylendi ki  ; kültürel ortak geçmişimize rağmen  , ekonomik  ve siyasi  işbirliğimiz (belkide tanıyamama ) yüzünden hep ikircikli oldu.Tam komşu olarak tanımaya başlamışken ekonomik dengesizlik bizim aleyhimize döndü ve uzun süredir  cari açık  veriyoruz.

Elektrikli Araçlar Ne Zaman Ucuzlayacak yada Pasta Ekmekten Ucuz Olur mu ?

Uzun menzilli elektrikli araçların ve tam hibrit araçların 10 -15 bin dolar / euro olacağı beklentisi , bilinçsiz bir şekilde yayılıyor.

  Pasta içerisinde yağ , kıvam artırıcılar , meyve aromaları, çikolata , kakao ….. gibi malzemeler bulunurken ekmekte bulabileceğimiz bileşenler un ,su ,tuz, mayadan öteye gitmez. Bu örnek elektrik motor tahrikli araçlar ile İçten yanmalı motorlu araçları beklenti / fiyat olarak açıklamakta.

VOLKSWAGEN I.D. TEK ŞARJ İLE 600 Km

2025 yılına kadar  milyonlarca (!) elektrikli araç satmayı öngören Volkswagenin yeni elektriklisi I.D ,  Paris Motor Şov’da belirdi. Konsept olarak sunulan VW I.D elektrikli otomobilin üretilmesi planlanıyor.Diğer üreticilerin hem içten yanmalı hemde elektrik tahrikli araçlarda uygulamaya koymayı düşündüğü modüler platform yaklaşımını Alman üreticide benimsedi. VW I.D  , 167 Beygirlik elektrik motoru ile en az 400 en…

MERCEDES BENZ URBAN eTRUCK

Gri renkli ,düşük sürtünme katsayılı ve  dinamik tasarımlarıyla gelecek vizyonu hakkında fikir sahibi olduğumuz DAIMLER  , şehir içi elektrikli konsept kamyonunu  Hanovver ‘da tanıttı. Şehir içi taşımacılık için ilk defa bu kadar yüksek tonajda gördüğümüz  elektrikli kamyonet farklı teknolojileri ile dikkat çekiyor.Kamera ve aynaların kombine kullanıldığı görüntüleme sistemleri , traksiyon sistemi , enerji yönetimi ,…

PROTERRA CATALYST ELEKTRİKLİ OTOBÜS

2004 ‘de doğan PROTERRA emisyonsuz otobüs , ilk satışını 2009 ‘da gerçekleştirdi.15 eyalette kurumsal müşterileri ile yollarda olan elektrikli otobüsler ; batarya kapasitesine göre 3 grupta  ve ( 10-12 metre ) 2 şasi seçeneğinde sunuluyor. PROTERRA CATALYST , diğer tam elektrikli araçlar gibi batarya sınırlaması dezavantajına dahil. Fakat ; hızlı şarj teknolojisi , durakta şarj ,…

VOLKSWAGEN e-CRAFTER

Crafter VAN minibüs konsepti  Hannover ticari araç fuarında (2016 IAA) sahne aldı.Trilyon dolarlık içten yanmalı motor sanayisi bulunan Alman ekonomisi , elektrik motor tahrikli araçlar konusunda isteksiz davransa da değişime kayıtsız kalamıyor. Tam elektrikli araçların üretim kolaylıklarından bir tanesi de bantta bulunan herhangi bir aracın çabucak (elektrikli olarak) üretim bandından çıkması. Crafter VAN minibüs de…

YERLİ TRANSFORMERS LETRONS OTOBOT

Yazılım donanım Ar-Ge yetenekleri ile ön plana çıkan LETVISION şirketi otomotiv -mekatronik alanında herkesi şaşırtarak güzel bir açılım yaptı.Filmlerden aşina olduğumuz Transformers oto robotunu gerçek dünyada bilinen ilk ve tek örneğini Letrons olarak ülkemizde görmek varmış. Uzaktan kumanda ile otomobilden robot haline dönüp hareket edebilen sonra tekrar otomobil şekline dönüşebilen platform göz dolduruyor.Reklam ,sunum, fuar v.b…

ELECTRA MECCANICA SOLO

Şehir içi ulaşım için tasarlanan Kanadalı 3 teker Solo  , 2017 teslimatı karşılığı sipariş almaya başladı. Ters 3 teker (reverse trike) SOLO iskeletinde aliminyum kompozit panel kullanıldığından güven verici görünüyor ve üretim-montaj için büyük kolaylık sağlıyor. HPEVS marka AC motor kullanılan güç paketi kayış tahrikli olarak arka tek tekere verilmiş.Batarya paketi ileride yapılacak güncellemelere ve gelişecek…

HİBRİT ARAÇLAR İÇİN STANDART GKN PAKETİ

Kurulalı 250 seneyi geride bırakan İngiliz GKN şirketi , hibrit araçlarda kullanılmak üzere standart ve komple sistem  geliştirdi. Sistem genel haliyle B segmeti otomobillere  hitap ediyor .Fakat aracın teknik özelliklerine bağlı olarak A ve C segmentleri de kullanım alanına eklenebilir . Yüksek akım iletimi ısı kaybına sebep olduğundan ve yüksek akımla batarya sistemi oluşturup rejeneratif…

KENDİN YAP HİBRİT 1 Litre / 100 Km (XR3 Diy Hybrid)

Robert Q Riley  ; Otomobil,Su altı – Su üstü taşıtları , Spor aletleri,Ev -Bahçe Hobi v.b gruplarda tasarım mühendislik hizmetlerini yıllardır kendi web sitesinden sunmakta.Planlar detaylarına göre ücretli olarak satılıyor. İlk Hibrit aracını 30 sene önce yapan Riley , başlangıçta bir süper spor motorsikletin ön kısmını bir araç önüne montajlayarak üç tekerlekli denedi.Yıllar içinde gelişen…

DELTA MOTORSPORT MITRE ‘ Yİ TANITTI (Micro Turbin Range Extender / Micro Turbin Genset )

Denizcilik,Savunma,Otomotiv ve Motor Sporları alanında mühendislik hizmetleri veren Delta Motorsport  yeni ürünü MITRE GENSET ‘i  CENEX LCV 2016 fuarında tanıttı.  2005 ‘de kurulan şirket , hafif gövdeli araçlar ve enerji verimliliğine odaklı  çözümler de  üretiyor.Bu amaçla kendi   E4 Coupe hafif gövdeli  aracı  üzerinde deneyerek fuarda ziyaretçilere bilgi verdi. Uçaklarda kullanılan jet motorlarının minyatür boyutlarda kullanıldığı…

NIKOLA MOTOR’DAN 4×4 520 HP UTV (Nikola Zero)

Nikola Motor’un hidrojenle çalışan TIR’ını  beklerken sıfır emisyonlu UTV’si  daha çabuk belirdi. Arazide spor amaçlı kullanılan UTV ;  (utility terrain vehicle / kullanışlı arazi aracı)  yüksek işletme maliyetleri nedeni ile yüksek gelir grubu insanların kullanabildiği bir araç. Nikola UTV tamamen elektrikli olduğunda bakım masrafları ciddi oranda azalıyor. Tekerlek başına max. 150 Hp güç ve IP…

DHL E- MİNİVAN DAĞITIM ARACINI SEVDİ

Alman Lojistik şirketi DHL  , 30.000 elektrikli dağıtım aracını hizmete sokacak.Bu amaçla daha önce test edip denediği StreetScooter ürünü e-minivanlardan bu sene 2000 adet için anlaşan DHL , 2017 için tekrar alım yapmayı düşünüyor. 4 sene önce yollara çıkan StreetScooter şirketi , DHL için  yıllık 10.000 adet üretim yapabileceğini öngörüyor. E-bisiklet , E-üçteker  ve E-dağıtım aracı…

BMW ‘NİN YENİ FİŞLİSİ (X1 xDrive25Le iPerformance Plugin Hybrid)

BMW X1 Serisinin fişli hibrit versiyonu Çin pazarı için Chengdu fuarında tanıtıldı. Hibrit ,elektrikli ve ekonomik araçları seven Çin  için ; 1.5 litre turbo 3 silindir benzinli motor ve (arka dingilde ayrık paralel hibrit) elektrik motoru ile maksimum 385 Nm tork   , 134 Hp + 94 Hp  = 228 Hp maksimum güç alınabiliyor. 10,7 Kwh yüksek…

ELEKTRİKLİ PLATFORM – KİT ARAÇLAR (Kendin Yap)

Kit car araçlar ; bir  modelin  tüm parçalarını , blok parçalarını ( iskelet , ön takım ,v.b ) yada tüm yedek parçalarını (far,korna,direksiyon,…) temin edip birleştirebileceğimiz sistemi ifade eder.Burada bahsedeceğimiz  platform araçlar ise hem farklı araçlara dönüşebilen  ( mini araç ,kamyonet ,v.b) hemde üst kısmı kişiye özel kaplanır mimaride olan araçlardır.Ayrıca montajlı yada montaja hazır paket…

TÜRBİN MOTORLU TECHRULES,ÜRETİM HEDEFLİYOR (0,18 litre / 100Km)

Daha önce otomobil fuarlarından yüzünü gördüğümüz  Techrules TREV (Türbinli Elektrikli Araç ) üretim için demir aldı.Senede 25 araç üretebilecek yapıda bulunan şirket  , Çin-İtalyan çıktısı. Araçlarda kullanılan türbin motorlar  , menzil artırıcı  (range extender  – seri hibrit ) olarak yerleştirilmiş. Techrules şirketinin  AT 96 ve GT 96 olmak üzere 2 modeli bulunuyor. At 96 model…

LG – GM İŞBİRLİĞİ (LG -Chevrolet Bolt, Opel Ampera-e)

LG Elektronik, GM  için  komponent üretim hattını tamamladı .Yakında General Motor için teslimatlar yapılmaya başlanacak. LG ve GM tedarik anlaşması ile LG komponentleri , 2017 GM Chevrolet Bolt ve Avrupalı hali ile (Opel ) Ampera-e  için kullanılacak.  LG ‘nin otomotiv işleri için çalışan birimi  , liman kenti  Incheon’da kurulu. Incheon limanından bu yıl GM için 350…

TOYOTA MELEZLERİNİN 2016 RAKAMLARI

2015 ‘in ilk 6 aylık dönemine göre % 17 lik artışla 708.998 adet Toyota hibrit satışı gerçekleşti. Toyota , Kuzey Amerika ve Avrupadaki RAV4 Hibrit  ve Çindeki Levin hibrit ,  Corolla hibrit modelleri ile toplamda  pazarını % 26 daha büyüttü. Japonya da ise yılın ilk 6 ayında Prius satışı % 90 talep artışı gerçekleştirdi. Toyota 2013…

MENZİL ARTIRICILAR (Range Extender / Genset Trailer / Pusher / Genset)

Elektrikli araçlarda batarya kapasitesi , şarj süresi ve hızlı  şarj istasyonlarının maliyeti gibi sebeplerle menzil artırıcı  sistemler bazen kaçınılmaz olarak karşımıza çıkıyor. Klasik içten yanmalı araçlardaki şarj dinamosu mantığından hiçbir farkı olmayan menzil artırıcı sistemler ,  verimlilik ve ağırlık gibi 2 temel konu üzerine kurulu. İçten yanmalı motor ve elektrik motorunun ünite olarak kullanıldığı sistemi…

ÇİN İŞİ ALMAN İŞİ , DENZA 400 EV

Çin için Çin malı sloganı ile üretilen Denza elektrikli araç  , menzilini artırdı. Daimler ve  BYD  ‘nin 50 -50 ortaklığı sonucu kurulan DBNT  (Daimler BYD New Tech.) ürünü elektrikli araç  , Mercedes B sınıfının alt yapısını kullanıyor.2010 da başlayan Alman – Çin   işbirliği ürünü DENZA  ‘da  diğer akranları  gibi  yüksek batarya kapasitesi modasına uydu.…

ENİNE MANYETİK YOLLU (ÇAPRAZ AKI) MOTORLAR VE OTOMOTİV UYGULAMALARI (Transverse Flux Motors And Electric Vehicle Apps.)

Elektrik motorlarında ağırlık ve verim kazanımı sağlamanın temel yolu kütleyi küçültüp akı yoğunluğunu artırmak ve ısı sorununa çözümler geliştirmektir (sürtünmeyi  ve mıknatıs yapıları ihmal etmeden) 1 – Statoru dışta bulunan enine sargılı yapı , kabuğa yakın olduğu için ısı yayılımı dış atmosfere daha kolay olacaktır buna karşın manyetik çizgiler daha kolay dağılacaktır. 2 – Statorun…

YOLDAŞ OKA (Vaz 1111)

1988 yılında Sovyetler de hikayesi başlayan Oka , ilk çıktığı görüntüsü ile  Nevada çöllerinde yol almaya devam ediyor. Ekonomik tasarım olarak Sovyet coğrafyanın farklı yerlerinde üretilen Oka otomobilin son üretim yeri  2009′ a kadar  Azerbaycan idi.20 den fazla modeli denenen aracın ,  3 kapılı , klasik kübik tasarımı  Vaz 1111 (Oka) , en çok bilinen ve…

HİNTLİLER BOŞ GEÇMİYOR (E2O/EVerito/ESupro/GenZe)

Mahindra 4  yeni emisyonsuz oyuncusunu ısındırıyor, İlk araç 8 sene önce   piyasaya çıkan , 5 bine yakın satış yapan REVA  (şehiriçi /mahalle içi / nev /  neighborhood  electric vehicle ) .Tabiki Mahindra birlikteliği ile (Mahindrareva). İlk çıktığında kurşun asit akülü olan araç , uzun süredir  lityum  tercihinde istikrarlı.Aynı şekilde motor ve güç paketi 8…

AUDI eROT (AMORTİSÖR+JENERATÖR)

Otomobildeki  dinamik hareketlerden enerji kazanımı , hibrit araçlar için farklı bir gereklilik.Bu enerji kazanımını  her şirket kendi teknolojisi ile , farklı yollarla yerine getirmeye çalışıyor.Kimi şirketler  frenleme ile kimisi  egzos ısısı ile çevre ısısı farkından yararlanarak kimisi ise motor pistonu nu lineer jeneratöre çevirmeye çalışarak enerji depolamaya çalışıyor. Audi , arka dikey amortisörü yatay çalışan…

SAMSUNG’UN GELECEK PLANLARI

Elektronik dünyasının devi Samsung  , Apple – Google  gibi rakiplerinin otonom araç teknolojilerindeki hareketliliğine  karşı boş durmuyor. Çinli BYD ile taze otomotivci olan Samsung  , bu sefer İtalyan Fiat grubunun bünyesinde yer alan   Magnetti Marelli ile 3 milyar  € tutarında görüşmeler yapıyor.Görüşmeler satın alma , işbirliği , tedarik ,teknoloji geliştirme gibi pek çok  şeyi…

1 Mw’Lık (1341Hp) TOROIDION

Konsept olarak ortaya çıkan Finli Toroidion üretime hevesleniyor, Toroidion fiyat belirsizliği ( 1.5-3.5 Milyon $ / 1 milyon € ) büyük olasılıkla açıklanmayan batarya paketinden kaynaklı.Motor üretiminin Finlandiya ya ait olduğu belirtilmesine rağmen şirket ismi verilmemiş.Dile kolay Ön Aks da 2 x 200 kw Arka Aks da 2x 300 kw max. güç.Finlandiya , temiz enerjide…

ÜSTÜN ALMAN TEKNOLOJİSİ (Tatra ? / Böcek ?)

Bilimsel  yada sosyal olaylarda  , önce inanma  sonra sorgulamama  devamında inandığı/inandırıldığı şeyi ölümüne savunma man kafalılığımızı okudukça ve düşündükçe fark ediyoruz. Tosbağa efsanesi ile kendi çocukluğumdan kalan hikayelerden bazılarını paylaşayım. Hitler  savaş zamanı emir vermiş halk arabası yapın diye, porş un kurucusu 1 ayda tasarlayıp yapmış , araba havayla soğuyormuş  , kaportası 1 mm ‘…

AMACA HİZMET ( Babayiğit Nasıl Olunur 2 )

Yerli otomobil üretmeden  önce (alanlara göre) yerli otomotiv sanayisi oluşturmak başlangıç adımımız olmalı.Bu durumu önceki seri yazımızda (alana özel çözüm) örnekle vermiştik.Bu günkü örnek , hem alana özel  hem de amaca özel bir çözüm. Northrop Grumman Havacılık -Uzay- savunma alanlarında A.B.D’nin temel direklerinden birisi ve Grumman olarak  Grumman llv  ( long life  vehicle / uzun…

ALAN ZAYIFLATMA (FIELD WEAKENING)

Elektrik motorlarında stator ve rotor arasındaki itme çekme etkileşimi arz talep şeklindedir.Bu arz talep olayında devrin yükselmesi ile tork ihtiyacı azalır ,Hız aşırma (over drive / yüksek hız )  için frekansı artırmaktan başka seçenek yoktur.Yüksek frekansın yan etkileri düşünüldüğünde ‘alan zayıflatma’ yüksek hız için tek seçenek olarak kalıyor.Alan zayıflatmayı fiziksel olarak benzetirsek ; elektrik motorunun…

40 KURUŞA 1132 Km

Münih Üniversite takımı  “TUfast Eco Team” eLi14 aracı  , 1KWh enerji ile 1132 km yol alarak dünya rekoru kırdı. Verimlilik amaçlı yapılan tasarımda harcanan her bir Wh  sarfiyat  muazzam bir şekilde hesaplanarak adım atılmış . Optimize edilen motor beyin tasarımından, gümüş bobin telli elektrik motoruna  ve komple aerodinamik tasarıma kadar her şey düşünülmüş. Bu rekoru…

AMFİBİ TRİPORTÖR (Salamander H2O elec. / gas. )

Binlerce adanın olduğu , sürekli su taşkını riski olan, tropik  iklimde bulunan bir ülkede yaşıyorsanız  amfibik araç kullanımı mecburiyet olabilir.Filipinli  H2O Tech.  Şirketi de , iklimi ve  coğrafya şartlarını dikkate alarak amfibi araçları tasarlamış.   Benzinli ve Elektrikli 2 modeli bulunan amfibi araçlar karada 1+5 suda ise 1+3 personel  taşıyabiliyor. Klasik amfibi araçlar gibi suda…

2. TRUVA DENEMESİ (Fiat Chrysler)

Filmlere konu gökdeleni  ve efsane modelleri ile A.B.D üç büyüklerinden  Chrysler ,Tuğrul kuşu gibi 2000 yılına kadar her zorlukta küllerinden doğmayı başardı. Milenyum sonrası Daimler çatısı altına giren şirketin genel görüntüsü değişmedi fakat iç yapısı Mercedes güç paketleri ile dolduruldu. Chrysler zararı ile başa çıkamayan Daimlerden sonra 2014’de   Fiat grubu bayrağı devraldı.Daimlerin aksine Fiat…

SAMSUNG BYD’Yİ ALDI

Irak işgali ile başlayan petrol krizinde, Toyota Prius’u tahtından edecek ve elektrik enerjili araçların (Hibrit / Tam Elektrikli ) satışını patlatacak gözüyle bakılan BYD oto artık Samsung’un.  Peki nasıl Prius’u bastıracak  kadar yüksek potansiyelli görünüyordu BYD ? -BYD Oto  , Enerji -Elektrik-Elektronik -Otomotiv ve Batarya teknolojilerinde ciddi bir üretici .Bataryası makul (10-25 Kwh ) *1  bir…

ELEKTRİKLİ MEKİK KAMYON (Babayiğit Nasıl Olunur 1)

 Genel anlamıyla otomotivde “babayiğit” olmaya kalkınca ; Basit bir motorlu araçta bile bulunan binlerce parçayı tedarik etmeli , üretim süreçlerine hakim olmalı ,teknoloji geliştirmeli en sonunda  vitrine konulan ürünün devamlı olmasını sağlamalısınız.Bu yöntem dünyadaki ilk 5-10 üreticinin becerebildiği zor bir iş.Konu otomotiv olunca ülkemizde çoğu kişi kendini dev aynasında görüyor , öyle ki ;  Derme…

MOTO – TERMİNATÖRE KAÇ VAR / Cep Telefonuna Doyamamak (Otonom Araçlar)

Otonom araçların kullanım alanı  kapalı – sınırlı bir trafik alanıysa  yada  araçlar mekik şeklinde 7/24 çalışıyorsa ( benzeri gereklilikler varsa) Otonom araçla ilgili yapılan çalışmalar bir anlam kazanıyor.Apartman  içi asansör sistemine yakın olduğundan insan çok endişelenmiyor.                                      …

YERALTI TAŞIMACILIĞINDA (MADENCİLİKTE) ELEKTRİKLİ ARAÇLAR

   Yer altında çalışanların , özellikle kömür galerinde  çalışanlarımızın çalışma şartlarının zorluklarını  ve felaket haberlerini düzenli olarak duyarız.Yeraltı kazalarını azaltabilecek  bitirebilecek  faktörlerden biriside  yer altındaki  (sağlam) yapılar ve bu yapılar arasındaki sağlıklı ulaşımdır. Gelişmiş ülkelerdeki kadar donanımlı ve büyük yeraltı galerilere sahip  olmasak da , yazımızda geçecek örnek elektrikli personel taşıyıcı ve diğer ulaşım araçları…

YAKIT TÜKETİMİ

 A- YANMAYA ETKİ EDEN  FAKTÖRLER  (İÇ) 1 – YAKIT DENETİMİ = Yakıt Akışı  , Basıncı , Filtresi ,Kalitesi 2- YAKIT BESLEME ŞEKLİ  =  Enjeksiyon , Karbüratör ( Tek Nokta , Çok Nokta ,Direk , Dolaylı ; Multijet Enjeksiyon , …) 3- MOTOR SOĞUTMASI = Sulu – Havalı Soğutma , Hava Alık (Giriş)  Denetimi  4- İÇ ATMOSFER…

ÜÇ TEKER ,ÜÇ LİTRE İLE 100 Km GİDER / ELIO MOTOR

Bir çok alanda iddalı olan ters üçgen (reverse trike) yapılı Elio P5 , arka arkaya (tandem) 2 kişilik ve fiyatı 6800 $.  0-96 Kmh hızlanması 9,6 saniye olan Elio üç teker araç , 2,8 litre ile 100 km yol gidebiliyor ,son hızı  ise saatte 160 km. 900 cc hacimde 55 hp güç üretebilen 3 silindirli…

Akü Terimleri

CA (CRANK AMPER)  =    (32 °F )0 °C ‘ de Marş basma akımıdır. ( 30 sn  1.2 volt hücre gerilimine  kadar)

CCA (COLD CRANK AMPER)  =  ( 0 °F ) −18 °C ‘de Soğuk marş basma akımıdır. ( 30 sn  1.2 volt hücre gerilimine kadar)

MCA (MARİNE CRANK AMPER) = Cranking amper ile aynıdır C.A = M.C.A 

HCA (HOT CRANK AMPER) =   ( 80 °F ) 27 °C ‘de  Sıcak marş basma akımıdır. ( 30 sn 1.2 volt hücre gerilimine kadar)

Dune Buggy (Plaj Böcüğü)

Amerikalı mühendis Bruce F. Meyers’ın   Volkswagen böcek üzerine fiber gövde giydirerek yaptığı rekreasyon  1960 ‘lardan bu güne dek  sempati duyulmaya devam ediyor.Tüm Buggy  araçlara ilham olan bu tasarım ; Çöl , sahil , plaj , kum arabası isimleri ile de anılıyor.

MITSUBISHI FUSO CANTER ECO HİBRİT

Daimler şirketinin % 80 hissesini 2005 yılında aldığı Mitsubishi Fuson Kamyon ‘un Japon teknolojisi ile ürettiği 2. nesil hibrit kamyonet , % 23 e kadar  yakıt ekonomisi vadediyor. 2010 dan sonra üzerine çalışılan sistem mimarisi seri hibrit .Elektrik motoru aynı zamanda jeneratör.Toyota prius ile çok yakın yapıya sahip Kamyoneti biraz daha detay inceleyelim; Motor: Mitsubishi üretimi…

Keseli Arabalar (KAraba)

Tekerlekli sandalyeler ,akülü hali ile engelli insanlarımızın hayatını bir dereceye kadar kolaylaştırabiliyor.Akülü sandalyelerin işlerliği , belediyenin ve yerleşimin arazi yapısı- imkanları dahilinde etkili olabiliyor.Daha fazla yaşam alanı ve sınırlanmamış bir hayat  söz konusu ise  doğru teşhis; keseli arabalar…

Akülü yada aküsüz tekerlekli sandalyelerle entegre çalışabilecek otomobiller  keseli arabalara nazaran  daha hantal , ayrıca kişiye özel gaz fren v.b eklemeler ise oldukça pahalı.

Macar- Amerikan ortaklığı Kenguru CAR , sadeliği ve ekonomikliği birleştirebilmiş çok iyi bir örnek.(KLD one drive) Direk tahrik motorlu modelleri öncesi alttaki araç  10.000 $ dolar civarı idi  (2 x 2 kw kayış tahrik ) ve araç trafik  güvenliği açısından soru işaretleri ile doluydu.

Spiral Akü ( Sarmal Akü / Orbital Akü)

Spiral  aküler 1999 yılından bu güne starter akü özelliklerinden daha fazlasını veriyor.
Günümüzde aküler marş basmanın ötesinde; ısınma , soğutma , dinamik kontrol  ,ses – görüntü sistemleri , vinç , sensörler, ,hidrolik , elektrohidrolik ekipmanlar,start stop sistemlerinin enerji ihtiyaçlarını da karşılıyor. Artan bu anlık enerji ihtiyacı sonucunda da tasarımcılar spiral batarya gibi bir çözümde karar kıldı.

DAF Variomatic

Yerli otomobil üretme maceramıza örnek olabilecek ,farklı yaklaşımlarla üretilen araçları incelemeye devam edelim…

Ülkemizde otomotiv yan sanayinin çok geliştiği sürekli vurgulanır.Fakat yerli tahrik grubu ürünü ve üreticilerini ( Tümosan , Hattat  dışında) pek bilmeyiz.Aktarma (şanzuman / transmisyon ) teknolojileri ,  motordan sonra otomotivin katma değeri en yüksek 2. veya 3. sırasını işgal ediyor.İnceleyeceğimiz örnek , günümüz Hindistan pazarına yakın olsa da girişim , segment  ,üretim, işletme maliyetlerine çok iyi örnek olduğu için dikkatle incelenmesi gerek.

Aktif Kontrol / Elektrikli Amortisör / Elektrohidrolik Amortisör

Önceki yazımızda , direksiyon kontrolünde ; hidrolikten elektrohidrolik ve elektrik motorlu kontrole doğru bir geçiş olduğuna değinmiştik.Amortisör – Vibrasyon kontrolünde ise  hidrolikten , elektrohidrolik sisteme doğru geçiş görünüyor.
   ABD ‘de lineer motoru ve amortisörü birleştirme fikri 1980′ lerde çalışma olarak başlamış ve 1990′ larda patentlenmiş 2000’ li yıllarda Bose ürünü olarak Lexus LS 400  araçta karşımıza çıkmıştı.

Elektrik Destekli Direksiyon EDD / ESP / EPAS / MPDS / EHPS

Electric Steering Power  (ESP) 
Electric power assisted steering (EPAS)
Motor driven power steering (MDPS)
Electro hydraaulic power steering (EHPS)

Ağır zeminde ,düşük hızlarda,ağır taşıtlarda tekerlekleri kol gücü ile döndürmek imkansız hale geldiği için motordan alınan mekanik güçle hidrolik sistem kullanılarak direksiyona ekstra güç verilip sorun çözülür.Fakat sistemin sürekli çalışması yakıt tüketimini artırır ve sistem kabadır.
Teknoloji ve kontrol yöntemleri gelişip ucuzladığı için ,elektrik motorları otomotivin her parçasında kendine yer buldu.Yüksek teknolojili motor ve kontrol yöntemleri sayesinde hidrolik direksiyonlardan elektrik destekli direksiyon sistemlerine geçiş arttı.Peki nedir bu elektrikli direksiyon sistemleri ?
Direksiyon simidine bağlı mil (rod) , kramyer dişli – sağ sol mil (rack & pininon) sistemine redüktörlü bir elektrik motorunun dahil edilmesidir.Elektrik motoru ,direksiyon milinin herhangi bir yerine , kramyer dişli bölgesine yada kramyer dişlinin sağ ve sol kısmına bağlanabilir.

Modifiye Şanzıman (Buton Vites / Paddle Shifters)

Amerikada  araçlara uygulanan modifiye, hayal gücü ve teknoloji odaklı ilerliyor.Havalı körüklerle dans eden araçlar ,paint brush teknikleri ve diğerleri …

El ile kumanda edilen vites geçişlerini; hidrolik , pinomatik yada elektriksel olarak kumanda etmek teknik açıdan çok zor değil .

Üç Teker ( Trike / Reverse Trike)

Trafikte sorumsuz bencil araç kullanmak o kadar yaygın ki , araç kültürümüz de buna bağlı olarak şekilleniyor. 3 tekerlekli araçlar bundandır yolda barınamıyor.3 tekerlekli araçlara dair bilgimiz ,tecrübemiz ve nostaljik anılarımız eski triportörler ile sınırlı.

Kamyonet / otomobil /motorsiklet gruplarında karşımıza çıkan bu araçlar ; chariot / tuk tuk / tripoter / trike / reverse/ trike isimleri ile de anılıyor.

Hibrid UTV Pazarı Hareketleniyor (American Sportworks – Badboy Buggy – Huntve -Stealth – Titan)

American Sportworks ‘un 4 yıl önce piyasaya sürdüğü hibrit UTV’ler  yeni markalarla değişik bir rekabet içinde buldu kendini.Sistem mimarisi  ön tekerde mc person tek redüksiyon transmisyon arka tekerde ise benzinli motor  cvt şanzıman ile sunulmakta.

Üretim Tekniği Olarak Otomotivde Perçin Kullanımı

Sanayi devriminden itibaren çelik montajı perçin yöntemi ile yapılıyordu.
Dönemim en büyük ( hareketli ve sabit yapıları ) gökdelenler, köprüler , gemiler ,trenler, denizaltılar, titanic  hep bu yöntemle yapıldı. Bu durum 2. dünya savaşı dönemine kadar sürdü.

Perçinle montajın başlıca avantajları;

– ESTETİK
– ESNEKLİK
– ERGNOMİ
– EKONOMİKLİK
– PRATİKLİK
– SÖKÜM
– BAKIM
– HIZ   

Repülsiyon Motorlar ve Elektrikli Araçlarda Kullanımı (Repulsion Motors&Electric Tram,Tramcar,Tramway,Trolleybus)

Repulsion motorlar bir asırdan fazla zaman önce icat edilmiştir.İndüksiyon motor olmasına rağmen ,rotoru dc motor gibi sargılıdır ve rotordan mekanik olarak hız ve devir kontrolü yapılır.
Yukarıdaki şemada görüldüğü gibi fırçalar hareketlidir ve kutuplanma yönü değiştiğinden yön değişir.Hız ise reostadan kontrol edilir.

Akülü Hizmet Araçları /AkHAr

Elektrikli araçların petrol türevi yakıtlı araçlara (1904) yenilmesinden sonra ( tam ) elektrikli araçların sınırlı kullanımı öğrenildi ve  üreticilerce kulvarı belirlendi.

Hava alanları , Gar , Tersaneler , Terminaller , Garajlar
Kapalı -açık spor alanları
Hastaneler
Piknik alanları,Mesireler , Kamp alanları
Fuar Alanları
Depo Ardiyeler
Fabrikalar
Otel – Konaklama 
Park – Bahçe
Mahalle içi …….. gibi   trafiğin ve yolların çerçevelendiği alanlarda büyük kolaylık sağlayan akülü araç üreticilerinden en önemlisi Taylor-Dunn ‘un hizmet araçlarını sizler için derledik.

Hesaplı Araç (Locost Car) / HAraç

Locost araçlar , Low – Cost (düşük – maliyetli) kelimelerinden türetmedir.Tasarım olarak Roadster (lotus seven) dizaynları temel alınmıştır.

Araç üç ana aşamada üretilir.
1. Aşama
Hurda yada çıkma otomobilin ; motor , aktarma , direksiyon , amortisör ,sinyalizasyon ,direksiyon v.b parçaları (gövde hariç) 1000 + dolara temin edilir.

Seri (Uyartımlı) Doğru Akım Motorları ve Elektrikli Araç Uygulamaları

Basit hali ile dönmenin meydana gelmesi için bir öteleyen (endüktör) bir ötelenene (endüvi) ihtiyaç vardır.
Elektrik enerjisi ilk olarak endüktöre gelir ve burada bir manyetik alan(kuvvet) meydana gelir ,hem bu manyetik alan hemde manyetik alanın meydana geldiği sargı sabittir.Endüktörün çıkışından endüvi de beslenmektedir.Endüvi bobini ise rulmanlı haraketli olup manyetik alanı endüktörün tersi yöndedir.
Bu gerekçelerle motor mili dönmeye başlar.360 derece dönme sonunda uçlar değiştiği için manyetik alanın yönüde değişir.

Paralel / Shunt / Şönt (Uyartımlı) Doğru Akım Motorları ve Elektrikli Araç Uygulamaları

Seri ve paralel motorun Armatürü bir enerji kaynağından uyartılmasına (beslenmesine) rağmen neden seri motora seri motor denilirken paralel motora paralel uyartımlı motor denmektedir ?
Seri uyartımlı motor sargıları aynı akım hattınından beslendiğinden yabancı literatürde bu motora (series wound) series motor denilir.
Paralel uyartımlı motor sargıları ise ayrı akım hattından beslenir .Bu yüzden paralel uyartımlı motora yabancı literatürde Sepex motor (seperately excited) denmektedir.Aynı motoru tanımlamak için Shunt / Shunt Wound motor da denmektedir.
Biz ise rotorunda (armatüründe) sabit mıknatıs , indiksiyon kısa devre çubuğu gibi mıknatıslanmaları olmayan bakır sargılı armatürlü motorları Seri / paralel uyartımlı motor olarak adlandırıyoruz. (tabiki üniversal motorları ayrı bir başlıktadır). Dilimizdeki diğer kullanımları ise Şönt (Shunt ) , paralel D.C  Motordur.

Elektrik Motorlarında Soğutma

Bir iletken telden elektron akışı olduğunda elektronların hareketinden dolayı iletken tel ısınır.Akım geçen yerde : iletken , yarıiletken, devre elamanı yada makine her ne olursa olsun ısınmadan dolayı direnç artar.Direnç artışı performansın düşmesine ve fiziki değişimlere ( genleşme – erime – kopma ) sebep olur.
Elektrik motorlarında ani çalışmada , kararlı çalışmada , yüksek performansda yada belirlenen gücün üstüne çıkmak için (güç aşırma – over clock) soğutma yapılır.

SPIRA Köpük Araba (Honey Comb & Foam Car)

Ekonomik araç üretmenin temel prensibi yalınlık olsa da kimi zaman yüksek teknoloji , yeni teknik ve metaryaller ile de sonuca ulaşılabiliyor. Şasi ve kaplama malzemesi olarak bal peteği (honey comb) ; hafif , dayanımı yüksek bir malzeme . Honeycomb ve ekonomik montaj tekniği ile araç seri üretimini daha da mümkün kılıyor.

Spira 3 tekerlekli araç , yukarıdaki saptama ve sonuçları karşılamış gibi görünüyor.

Elektrikli ve benzinli Spira ,şehiriçi ulaşımda can-para-mal-yakıt kayıplarını en aza indirgeme amacıyla üretilmiş.

Bambu Araba (Bamboo Car)

Oto üretiminde mucize bitki kenevir lifinin sağlamlığı ,pamuk ve alt ürünlerinin kullanım alanının genişliği derken bambudan bahsetmesek olmazdı.

Nasıl ki bölgelere göre ev yapım malzemeleri değişiklik gösteriyorsa ülkelere – iklim bitki örtüsüne göre tarımsal ürünler ve bunların özelliklerine göre kullanım alanı da değişiklik götseriyor.

Bambunun antibakteriyel olması , boyama işleme kolaylıkları, çabuk yetiştirme özellikleri,bambuyu tekstil alanında artık göz dolduran malzeme haline getirdi.

Giydirme de kaplama da ve kompozit panel üretiminde liflerinin kullanılabilirliği bambuyu oto sanayi için altenatifler tablosuna yazdırdı diyebiliriz.

Pamuk Araba Trabant (Cotton Car/Trabi)

İhtiyaç ve Yokluk = Pamuk Araba Trabant

Fenol reçine ve lifli malzemelerin birleşmesi 1930 ‘lu yıllarda deneylenerek duroplastı (durability + plastik ) ortaya çıkardı. Otomobillerde duroplast kullanımı ise 1937 de başladı .( Audi DKW F7 – F8 .. )

Çokkurtaran

  Doğal afetler , yaz yangınları , sel , heyelan , ani mevsim değişiklikleri , deprem , insan elinden olsun olmasın her türlü felaket durumunda cankurtaran hızır acil araçlarının hemen hepsi ya tek yada çift hastaya hizmet verecek şekilde tasarlanmış.Sahra hastaneleri , konteyner yaşam odaları ,seyyar muayenehane, seyyar kan bağış aracı , seyyar sağlık ocağı v.b hizmet araçlarımız ve tecrübemiz çok olmasına rağmen çoklu cankurtaranımız bulunmamakta.

Kenevir Araba (Hemp Car)

Şu an dünyamızdaki ekonomik düzen, petro – kimya ve demir – çelik oyun kurucularının koyduğu kurallarla çerçeve edilmiş durumda . Hoş ! en büyük demir çelik üreticileri Ukrayna – Hindistan olduğunda bu sefer de emtia fiyatları yerde gezer hale geliyor .Çin son 2 senedir çelik tüketimini düşürdü gibi bir sonuca bağlanıyor konu…

Neyse biz öze dönelim.

Otomotiv üretim düzenin kıvılcımını ateşleyen kişi Henry Ford işgüzarlığı olmalı ; Henry Ford onlarca ülkede T model aracı seri üretime geçirerek kitlelere otomobili ulaştırdı .Devamında ekonomik krizler – arz talep dengesizlikleri – bölgesel kaoslar – özgürlük savaşları derken kıyamete doğru yol alır bulduk kendimizi.